Παρέμβαση του ΣΕΑΒ στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής

Στις 24 Φεβρουαρίου 2020 ψηφίστηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο το Νομοσχέδιο για την Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1564 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με ορισμένες επιτρεπόμενες χρήσεις ορισμένων προστατευόμενων έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας δυνάμει δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων προς όφελος των τυφλών, των αμβλυώπων και των ατόμων με άλλα προβλήματα ανάγνωσης εντύπων και για την τροποποίηση της Οδηγίας 2001/29/ΕΚ για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας.

Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (Σ.Ε.Α.Β.) κλήθηκε και συμμετείχε στις 20 Φεβρουαρίου στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για να εκφράσει τη γνώμη του για το Νομοσχέδιο, αλλά και να καταθέσει την εμπειρία των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών για τις ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι εντυποανάπηροι φοιτητές. Από μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΑΒ, η Προϊσταμένη της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Κωνσταντία Κακάλη, κατέθεσε υπόμνημα επί των σχετικών διατάξεων του Νομοσχεδίου, εκφράζοντας ξεκάθαρα την ισχυρή πεποίθηση του Συνδέσμου ότι η ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1564 είναι απαραίτητη για την προώθηση και την περαιτέρω διάδοση της γνώσης προς όφελος συνανθρώπων μας που έως σήμερα έχουν περιορισμένη ή και στερούνται πλήρως την πρόσβαση σε έντυπες πηγές.

Επιπρόσθετα, τόνισε των ιδιαίτερο ρόλο των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και ιδιαίτερα της ψηφιακής βιβλιοθήκης AΜΕLib, μέσω της οποίας κάθε δικαιούχος χρήστης μπορεί να αναζητήσει τη διαθέσιμη προσβάσιμη βιβλιογραφία και να ανακτήσει για σκοπούς διδασκαλίας, έρευνας και προσωπικής εξέλιξης βιβλία σε πολλαπλούς μορφότυπους (daisy, epub, word, wav), ανάλογα τις δεξιότητες και τον τεχνολογικό εξοπλισμό που διαθέτει. Η πλατφόρμα AMELib είναι μια από τις λίγες τεχνολογικά άρτιες λύσεις στη χώρα μας, την οποία έχει αναπτύξει ο ΣΕΑΒ κατόπιν επισκόπησης των βέλτιστων διεθνών πρακτικών, και παρέχεται σε δικαιούχους χρήστες μέσω πιστοποίησης και ελεγχόμενης πρόσβασης. Επάνω δε στην AMELib έχουν δημιουργεί κατά τόπους δίκτυα ευαισθητοποιημένων φοιτητών που σε εθελοντική βάση μεριμνούν για τη μετατροπή της απαιτούμενης βιβλιογραφίας των εντυποανάπηρων χρηστών σε προσβάσιμα μορφότυπα. Μάλιστα, για να μπορέσει η AMELib να συνεχίσει το πολύτιμο, δομημένο και οργανωμένο έργο της, κατατέθηκαν από την κυρία Κακάλη συγκεκριμένες προτάσεις για άρθρα που πρέπει να τροποποιηθούν, όπως:

• να αναφερθεί ρητώς η επιφύλαξη της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των επωφελουμένων
• να προβλεφθεί η δυνατότητα ενός εξωδικαστικού μηχανισμού ή ενώπιον ενός διοικητικού οργάνου (π.χ. επιτροπή του ΟΠΙ ανάλογη με αυτή για την προσβολή των δικαιωμάτων στο διαδίκτυο) αντί της δικαστικής δαπανηρής και χρονοβόρου οδού
• αναφορικά με την πρόβλεψη της αποζημίωσης προτείναμε την κατάργησή της, καθώς θεωρούμε ότι δεν εφαρμόζεται η ρητή αναφορά της Οδηγίας περί περιορισμένης δυνατότητας των κρατών μελών να προβλέπουν καθεστώτα αποζημίωσης και να λαμβάνεται υπόψη ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των αρμοδίων φορέων, οι στόχοι δημοσίου συμφέροντος, τα συμφέροντα των επωφελουμένων.

Άμεσα, ως ΣΕΑΒ θέλουμε να καλέσουμε τους εκπροσώπους των Συνδέσμων του εκδοτικού κλάδου και τον ΟΣΔΕΛ για να τους παρουσιάσουμε την AΜΕLib και τις λειτουργίες της, καθώς και τις τεχνολογίες που αναπτύσσουμε για τη μετατροπή ενός προσβάσιμου μορφότυπου βιβλίου με σκοπό την δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης.

Στόχος μας είναι να προσπαθήσουμε από κοινού να δημιουργήσουμε το πλαίσιο δράσεων ισότιμης πρόσβασης στη γνώση των εντυποανάπηρων έναντι των υπόλοιπων χρηστών μας.